12 Pułk Ułanów Podolskich - wczoraj i dziś...

W pigułce przedstawiamy historię Ułanów Podolskich z perspektywy współczesnego ułana 😏 Ta wiedza z pewnością stanie się inspiracją do koncepcji muralu, jak i ściągą dla uczestników Wielkiego Testu o Niepodległej, który rozegramy już po wakacjach. Szykujcie drużyny!!!

12 Pułk Ułanów zalicza się do wyjątkowych jednostek Wojska Polskiego.

Powstał w 1809 r.na Podolu. Fundatorem i pierwszym dowódcą był płk Gabriel Rzyszczewski.

W 1812 r. Podolacy wzięli udział w wyprawie moskiewskiej, w bitwie pod Borodino zdobyli 6 armat.

W trakcie odwrotu pułk eskortował cesarza Napoleona ze Smorgoń do Wilna oraz rannego Józefa księcia Poniatowskiego.

Płk Rzyszczewski został odznaczony krzyżem kawalerskim Orderu Virtuti Militari.

Pułk walczył jeszcze w „bitwie narodów” pod Lipskiem i w 1814 r. został rozformowany.

W 1831 r.podczas powstania listopadowego pułk został odtworzony na terenie Żmudzi.

Jego dowódcą został mjr Jan książę Giedroyć.

Po nieudanej kampanii na Litwie pułk wraz z innymi oddziałami został zmuszony przekroczyć granicę z Prusami, gdzie został rozbrojony.

Po wielu dziesięcioleciach w ogniu Wojny Światowej i rewolucji w Rosji powstają formacje Wojska Polskiego. W 1917 r. w strukturach III Korpusu Polskiego odtworzono na Podolu 12 pułk ułanów, któremu ostatecznie numer ten przyznano w lutym 1919 r. a wraz z nim sztandar - 7 maja 1919 r.

Na pamiątkę tego wydarzenia ustanowiono dzień ten na święto pułku.

Pułk walczył o Lwów, w Małopolsce Wschodniej i na Wołyniu. Później w warunkach pokojowych zajmował Pomorze, a w połowie 1920 r. uczestniczył w bitwie pod Komarowem.

Dowódcą pułku był wówczas rotmistrz Tadeusz Komorowski, późniejszy „Bór”. Za walki w okresie 1919-1920, pułk otrzymał 39 krzyży Virtuti Militari V kl. i 256 Krzyży Walecznych.

W II Rzeczypospolitej 12 pułk Ułanów Podolskich stacjonował w Białokrynicy koło Krzemieńca . 

Czas chwały przyszedł ponownie 1 września 1939 r.

II wojna światowa „przywitała” pułk bitwą pod Mokrą, gdzie Niemcy stracili ok. 100 pojazdów różnego typu. Po klęsce wrześniowej dowódca pułku ppłk Andrzej Kuczek oraz 25 oficerów straciło życie w mordzie katyńskim z rąk sowieckiego NKWD.

Podczas okupacji pułk odtworzono jako Dywizjon Ułanów Podolskich Armii Krajowej pod dowództwem rotmistrza C. Nowackiego. Dywizjon walczył w powstaniu warszawskim.

Od 1941 r. zaczął się nowy rozdział Podolaków. W formowanym WP w ZSRS utworzono „szwadron Przyboczny Dowódcy Polskich Sił Zbrojnych w ZSRS”. W strukturach II Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa 12 pułk ułanów Podolskich odtworzono jako jednostkę zmotoryzowaną.

W latach 1944-45 pułk wziął udział w kampanii włoskiej. Patrol 12 pułku Ułanów Podolskich jako pierwszy wkroczył na ruiny klasztoru Monte Cassino, zawieszając swój proporzec.

Dekretem z dnia 11 listopada 1946 r. w uznaniu czynów niezwykłego męstwa w okresie II wojny światowej został nadany 12 pułkowi ułanów Podolskich Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari.

W latach 1997- 2010 kontynuatorem tradycji był 12 batalion rozpoznawczy Ułanów Podolskich stacjonujący w Szczecinie. Żołnierze tej jednostki uczestniczyli w bojowych misjach na terenie Iraku i Afganistanu.

Od 2011 r. tradycje Ułanów Podolskich kontynuuje 12 batalion dowodzenia Ułanów Podolskich w Szczecinie.